Non sei por que ni a santo de que vén á cabeza deste escribidor o caso insólito de Manoliño das Filgueiras. Ocorreu nos primeiros anos da década do sesenta do século pasado e deixou sen fala aos seus familiares, aos mestres que tiña, aos fregueses da parroquia, aos máis vellos e á mocidade toda. Era dunha familia distinguida, de casa con nome e con historia nas enciclopedias que había. Os seus irmáns eran cregos ben formados e as súas irmás tamén sabían latín, aprenderano no convento, xa de pequeniñas.
El non, Manoliño, o máis novo, non quixo seguir naquel colexio dos xesuítas e levárono a unha escola de alto grao de esixencia. Alí, naquela vila engurrada pola miseria, un dos seu irmáns era o cura da parroquia principal, don Herminio, un home preparado, ben estudado, atento e cumpridor sempre, na misa diaria, nos enterros, nos cabodanos e no catecismo daquelas tardes soleadas ou de inverno, se tocaba. Á hora do catecismo, Manoliño xogaba ás escondidas coa rapazada no adro da igrexa.
Ao pouco tempo, aquel neno, listo como un allo, intelixente, tan valente e moito máis corpulento que os da súa idade, quería cambiar outra vez de escola, quería ir para unha escola mixta, onde estaban os fillos e as fillas dos labregos pobres, daqueles tempos difíciles. O irmán non quería cambialo e el foise da casa, marchou co posto e deixou na mesa de comer unha nota longa e ben escrita, aclarando os seus desexos non comprendidos polo crego que, inmediatamente, emprendeu a tarefa de atopar e recuperar ao irmán pequeno.
Don Herminio cruzaba as mans, aloumiñaba a súas propias meixelas, choraba e rezaba para que volvera Manoliño. Sentábase na mesa e rezaba o rosario, ía para igrexa rezando e rezaba diante de cada un dos altares, antes da porta de entrada e despois dela. Pedíalle a Deus axuda para atopar vivo e salvo ao seu irmán, para que volvera e para que seguira tan campante e cambialo de escola, como quería.
Necesítote, Manoliño! Volve e pídeme o que queiras! Unha tarde noite, o crego axeónllase ao lado daquela mesa cuberta cun hule de cadros e cando ía na cuarta ou quinta pregaria descobre que baixo da mesa estaba agachado Manoliño. Non teño que volver, irmán. Estou aquí e quero cambiar de escola. Efectivamente. A Tía Manuela, pensa que “puido ser unha treta do pequeno”. Quen o sabe?
